عفونت مجاری ادراری یک عفونت در هر قسمت از سیستم ادراری شما است. بیشتر عفونت ها، دستگاه ادراری تحتانی – مثانه و مجرای ادرار- را درگیر می کنند. اگر عفونت ادراری به کلیه‌ها سرایت کند، عواقب جدی ممکن است رخ دهد.
زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری هستند و اکثرا مثانه و مجرای ادرار را درگیر می کند.
علائم
- تکرر و اضطرار ادرار
- سوزش و درد هنگام ادرار کردن
- ادرار کدر و بد بو
- وجود خون در ادرار
- درد لگن و زیرشکم
عفونت کلیه ها با درد پهلوها، تب شدید و لرز همراه است. همچنین در عفونت های مجرای ادرار بیمار از سوزش و ترشح شکایت دارد.
در اطفال عفونت ادراری با تب، بی قراری، بی اشتهایی و ضعف و بی حالی خود را نشان می دهد.
علل
عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً زمانی اتفاق می‌افتند که باکتری‌ها از سدهای دفاعی بدن عبور کرده و از طریق مجرا وارد دستگاه ادراری شده و شروع به تکثیر در مثانه می‌کنند.
عوامل خطر
- آناتومی زن و مجرای ادراری کوتاه
- زنان فعال جنسی بیشتر به عفونت ادراری مبتلا می شوند.
- استفاده از دیافراگم های ضدبارداری و اسپرم کش ها
- یائسگی
- ناهنجاری های دستگاه ادراری
- انسداد در دستگاه ادراری(سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات)
- نقص سیستم ایمنی
- استفاده از کاتتر ادراری
عوارض
هنگامی که به موقع و به درستی درمان شود، عفونت های دستگاه ادراری تحتانی به ندرت منجر به عوارض می شود. اما اگر عفونت ادراری درمان نشود، می تواند عواقب جدی داشته باشد:
- عفونت های مکرر و شدید
- آسیب دائمی کلیه
- تنگی مجرای ادرار
- افزایش خطر زایمان با وزن کم یا نوزاد نارس در زنان باردار.
پیشگیری
1. مایعات به خصوص آب زیاد بنوشید.
2. بعد از تخلیه ادرار و مدفوع، از جلو به عقب پاک کنید.
3. بلافاصله پس از رابطه جنسی مثانه خود را خالی کنید و همچنین آب بنوشید.
4. از مواد تحریک کننده زنانه مانند دیافراگم ها و اسپرم کش ها خودداری کنید.
5. مصرف قهوه، الکل، و نوشابه های حاوی آب مرکبات یا کافئین که باعث تحریک مثانه می شوند را محدود کنید.
6. از یبوست جلوگیری کنید.
7. از لباس های زیر راحت و نخی استفاده کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که علائم عفونت ادراری را احساس کردید به پزشک مراجعه کنید.
علائم خفیف در کودکان، زنان باردار یا افراد مسن را جدی بگیرید.
اگر علائم زیر را مشاهده کردید هر چه سریعتر به اورژانس مراجعه کنید:
- تب بالا و لرز
- گیجی و کاهش سطح هوشیاری
- انسداد ادراری
تشخیص
پزشک بعد از شرح حال و معاینات اولیه در صورت لزوم برای بررسی بیشتر می تواند از روش های زیر بهره گیرد:
- آنالیز ادرار و کشت ادرار
- تصویربرداری سیستم ادراری شامل سونوگرافی یا سی تی اسکن
- روش های تکمیلی مانند نوار مثانه یا سیستوسکوپی
درمان
آنتی بیوتیک ها معمولا خط اول درمان عفونت های دستگاه ادراری هستند. اینکه چه داروهایی تجویز می شوند و چه مدت به وضعیت سلامتی شما و نوع باکتری موجود در ادرار شما بستگی دارد.
عفونت ساده
در این شرایط از آنتی بیوتیک های مختلف به مدت 3 تا 5 روز استفاده می شود و توصیه می شود آب کافی در این دوره مصرف شود.
پزشک شما همچنین ممکن است دارویی برای کاهش علائم ادرای شما تجویز کند اما اغلب، علائم عفونت ادراری ظرف چند روز پس از شروع درمان برطرف می شود پس کل دوره آنتی بیوتیک را طبق دستور مصرف کنید.
عفونت های مکرر
اگر به طور مکرر عفونت ادراری دارید، پزشک ممکن است توصیه های درمانی خاصی را انجام دهد، مانند:
آنتی بیوتیک با دوز کم طولانی مدت
یک دوز واحد آنتی بیوتیک بعد از مقاربت جنسی
استروژن درمانی واژن
عفونت شدید
برای عفونت ادراری شدید، ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک های داخل وریدی در بیمارستان داشته باشید.
