اینترونشنال رادیولوژی یا رادیولوژی مداخله‌ای و داخل عروقی (IR) فلوشیپ فوق تخصصی رشته رادیولوژی است که با استفاده از هدایت دستگاه‌های تصویربرداری از جمله سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و فلوروسکوپی اقدامات تشخیصی و درمانی برای بسیاری از بیماری ها انجام می دهد.
بسیاری از بیماری هایی که در گذشته نیاز به جراحی باز و نیاز به دوران نقاهت بلند مدت داشته اند، در حال حاضر با روش های اینترونشنال کم تهاجمی به راحتی و بدون نیاز به جراحی درمان می شوند. تقریبا تمام اقدامات اینترونشنال با ایجاد یک شکاف کوچک روی پوست انجام می شود، در نتیجه عوارض کم تری را به همراه خواهد داشت.
اقدامات اینترونشنال شامل دو قسمت تشخیصی و اقدامات درمانی می باشد. روش‌های تشخیصی در رادیولوژی مداخله‌ای برای کمک به شناسایی یا هدایت درمان به کار گرفته می‌شوند. در این روش ها می‌توان هم‌زمان با تصویربرداری از تومور یا ضایعه نمونه برداری کرد و یا به قسمت خاصی از یک بافت، ماده حاجب تزریق کرد. استفاده از روش‌های تشخیصی مداخله‌ای، موجب افزایش دقت تشخیص می‌شوند.
روش‌های درمانی در رادیولوژی اینترونشن به صورت مستقیم از طریق پوست با یک سوزن کوچک و یا به روش آنژیوگرافیک از داخل عروق با وارد کردن یک کاتتر کوچک انجام می‌گیرند. این روش‌ها شامل دارورسانی هدفمند با کاتتر، باز کردن انواع تنگی های عروقی مثل عروق گردن ، احشا و اندام ها با استفاده از استنت و بالون، جایگذاری انواع کاتترهای درناژ و درمان عروق خونریزی دهنده و آنوریسم ها می باشد.
از مزایای استفاده از رادیولوژی مداخله‌ای می‌توان به کاهش درد، کاهش زمان بستری، کاهش میزان عفونت، کاهش ریسک عمل جراحی، بهبودی بیمار در زمان کوتاه‌تر، کاهش خونریزی در حین عمل، عدم نیاز به بی هوشی جنرال و کاهش هزینه‌های درمانی بیماران اشاره نمود.
عمده روش های تشخیصی و درمانی رادیولوژی شامل موارد زیر می باشد:
بیوپسی یا نمونه برداری تحت هدایت تصویر برداری
بیوپسی یا همان نمونه برداری با دستگاه های تصویربرداری سونوگرافی و رادیوگرافی، یکی از روش های بسیار دقیق برای تشخیص انواع تومورها و ضایعات بدن است. در این روش، یک سوزن باریک تحت هدایت دستگاه‌های تصویربرداری وارد بافت مورد نظر می‌شود و نمونه‌ای از آن یا تومورهای بافت را خارج می‌کند. این نمونه جهت بررسی به آزمایشگاه پاتولوژی منتقل می‌شود. امروزه بیوپسی جایگزین نمونه‌برداری با جراحی باز شده است.
درناژ کالکشن ها و آبسه ها
کاتتر گذاری آبسه های شکمی، لگنی و … تحت هدایت دستگاه تصویر برداری همراه با بی حسی موضعی به جهت خارج کردن آبسه و عفونت می باشد، و توسط یک رابط به کیسه وصل شده و درناژ برقرار می شود. این کاتتر توسط نخ بخیه و فیکساتور روی پوست فیکس شده تا کاتتر خارج نشود. پس از تخلیه کامل آبسه و انجام تصویر برداری جهت اطمینان کامل, کاتتر از بدن خارج می شود .
آمبولیزاسیون
این یک روش برای مسدود کردن عروق خون رسان به ناحیه مورد نظر مانند فیبروم رحم، همانژیوم و توده های عروقی که باعث عدم خون رسانی به ناحیه مورد نظر و در نتیجه باعث غیر فعال شدن آن ناحیه می گردد.
در آمبولیزاسیون شریان ها، ابتدا تحت هدایت دستگاه تصویربرداری از طریق کشاله ران راست کاتتر مخصوص وارد شریان مورد نظر شده و پس از آنژیوگرافی و تهیه ی تصاویر لازم میکرو کاتتر وارد شریان مورد نظر شده و دارو های مسدود کننده تزریق می گردد.
بستن و کویل گذاری پارگی و ناهنجاری های عروق
در برخی از بیماران در مسیر عروق، توده عروقی وجود دارد که باعث اختلال در کیفیت زندگی فرد می شود و در این شرایط لازم است اقدامات درمانی خاصی صورت پذیرد. بدین ترتیب که ابتدا تحت هدایت دستگاه تصویربرداری از طریق کشاله ران راست، کاتتر مخصوص وارد توده عروقی می شود و پس از انجام آنژیوگرافی و تهیه تصاویر لازم توسط فنرها و چسب های مخصوص، توده عروقی بسته و از پارگی آن که می تواند سبب خونریزی شود جلوگیری به عمل می آید.
دکتر محمد مومنی ، متخصص رادیولوژی ، فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای
