سرطان دهانه رحم رشد سلول های غیر طبیعی در پوشش دهانه رحم است.
شایع ترین سرطان دهانه رحم، کارسینوم سلول سنگفرشی است که 70 درصد موارد را تشکیل می دهد.
آدنوکارسینوم کمتر شایع است (حدود 25٪ موارد) و تشخیص آن دشوارتر است زیرا در نواحی بالاتر رشد میکند .
از زمانی که برنامه ملی غربالگری دهانه رحم و برنامه ملی واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) معرفی شد، بروز سرطان دهانه رحم به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
علائم سرطان دهانه رحم
تغییرات پیش سرطانی در سلول های دهانه رحم به ندرت باعث ایجاد علائم می شود. تنها راه برای اطلاع از وجود سلول های غیر طبیعی که ممکن است به سرطان تبدیل شوند، انجام آزمایش غربالگری دهانه رحم است.
اگر تغییرات اولیه سلولی به سرطان دهانه رحم تبدیل شود، شایع ترین علائم عبارتند از:
- خونریزی واژینال بین قاعدگی ها
- خونریزی قاعدگی که طولانی تر یا شدیدتر از حد معمول است
- درد در هنگام مقاربت
- خونریزی بعد از مقاربت
- درد لگن
- تغییر در ترشحات واژن مانند ترشح بیشتر ، رنگ یا بوی غیر معمول
- خونریزی واژن بعد از یائسگی
علل سرطان دهانه رحم
- ویروس پاپیلومای انسانی عامل خطر اصلی برای سرطان دهانه رحم است.
- سیگار کشیدن
- سیستم ایمنی ضعیف
- تجویز دی‌اتیل استیل‌بسترول (DES) در مادر (بین سال‌های 1939 و 1971 تجویز میشده است)
- از هر 10 زن حدوداً هشت نفر در طول زندگی خود به HPV دستگاه تناسلی مبتلا می شوند. اکثر زنان مبتلا به عفونت HPV هرگز به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی شوند. تنها چند نوع HPV منجر به سرطان دهانه رحم می شود.
تشخیص سرطان دهانه رحم
اگر نتایج آزمایش غربالگری ( پاپ اسمیر ) حاکی از وجود علائم سرطان باشد، برای آزمایشات بیشتر به متخصص ارجاع خواهید شد.
آزمایش های معمول برای تشخیص سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- کولپوسکوپی با بیوپسی
کولپوسکوپی مشخص میکند که سلول‌های غیرطبیعی در کجای دهانه رحم قرار دارند و چه شکلی هستند. یک اسپکولوم به واژن شما وارد می شود تا پزشک بتواند دهانه رحم و واژن را از طریق کولپوسکوپ مشاهده کند. اگر کولپوسکوپیست هر ناحیه مشکوکی را ببیند، معمولاً یک نمونه بافت (بیوپسی) از سطح دهانه رحم برای بررسی زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست می گیرد.
- بیوپسی مخروطی
اگر هر یک از آزمایشات، تغییرات سلولی پیش سرطانی را نشان دهد، ممکن است یک روش برداشتن حلقه بزرگ (LLETZ) یا بیوپسی مخروطی داشته باشید.
درمان سرطان دهانه رحم
اگر سرطان دهانه رحم تشخیص داده شود، مرحله‌بندی میشود، از مرحله 1، یعنی سلول‌های غیرطبیعی فقط در بافت دهانه رحم تا مرحله 4 ، به این معنی که سرطان فراتر از لگن به ریه، کبد یا استخوان‌ها گسترش یافته است.
درمان بستگی به مرحله بیماری دارد. برای بیماری زودرس و غیر حجیم (کمتر از 4 سانتی متر)، درمان جراحی است، گاهی اوقات با شیمی درمانی پس از آن همراه میشود .
در برخی موارد هیسترکتومی (برداشتن رحم با جراحی) مورد نیاز است.
برای بیماری های پیشرفته موضعی، ترکیبی از پرتودرمانی و شیمی درمانی استفاده می شود.
پیشگیری از سرطان دهانه رحم
واکسن HPV
این واکسن علیه انواع خاصی از HPV است که تقریباً همه سرطان‌های دهانه رحم را ایجاد می‌کنند.
گارداسیل -9 ، برای محافظت در برابر 9 نوع HPV که حدود 90 درصد از سرطان های دهانه رحم را ایجاد می کنند، ساخته شده است.
این واکسن به جز مواردی مانند بارداری، شیردهی و نقص سیستم ایمنی برای همه افراد حداقل بالاتر از 9 سال قابل تزریق است.
بهترین سن تزریق برای زنان از 11 سالگی به بعد تا 26 سالگی و برای مردان مابین 10 تا 21 سالگی است. البته امکان تزریق گارداسیل بعد از این سن و تا 45 سالگی نیز وجود دارد.
