اندومتریوز یکی از شایع‌ترین بیماری‌های زنان است که به علت رشد بافت داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث درد شدید در ناحیه لگن، قاعدگی‌های دردناک، و حتی ناباروری شود.
اندومتریوز حالتی است که در آن بافت اندومتر (بافتی که معمولاً داخل رحم را می‌پوشاند) در قسمت‌هایی خارج از رحم رشد می‌کند.
این بافت به تغییرات هورمونی در چرخه قاعدگی پاسخ می‌دهد و ممکن است خونریزی کند. اما چون در خارج از رحم است، نمی‌تواند به طور طبیعی از بدن دفع شود و باعث التهاب، درد و گاهی تشکیل بافت اسکار (چسبندگی) می‌شود.
اندومتریوز علائم مختلفی دارد که شدت آن‌ها می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
- شایع‌ترین علامت اندومتریوز، درد لگن است که ممکن است قبل و طی قاعدگی شدت یابد.
- قاعدگی‌های دردناک (دیسمنوره) که اغلب با داروهای معمولی کاهش نمی‌یابد.
- درد در طول یا بعد از رابطه جنسی (دیسپارونی) شایع است.
- درد هنگام دفع ادرار یا مدفوع به‌ویژه در دوران قاعدگی.
- اندومتریوز یکی از دلایل رایج ناباروری در زنان است.
- خستگی، اسهال یا یبوست، نفخ شکم، و خونریزی‌های غیرطبیعی.
تشخیص اندومتریوز
تشخیص قطعی اندومتریوز معمولاً به کمک روش‌های زیر انجام می‌شود:
معاینه لگن
تصویربرداری: سونوگرافی یا MRI برای تشخیص کیست‌ها و رشد غیرطبیعی بافت.
لاپاراسکوپی: روش جراحی کم‌تهاجمی که امکان مشاهده مستقیم نواحی آسیب‌دیده و نمونه‌برداری را فراهم می‌کند.
درمان اندومتریوز
درمان این بیماری به شدت علائم، تمایل به بارداری، و شرایط کلی سلامتی فرد بستگی دارد. روش‌های درمانی شامل:
- داروهای ضد درد:ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد.
- هورمون‌درمانی: قرص‌های ضدبارداری، پروژسترون، و آگونیست‌های GnRH برای کاهش تولید هورمون استروژن و کنترل رشد بافت اندومتر.
- لاپاراسکوپی:برداشتن بافت اندومتریوز و چسبندگی‌ها برای کاهش درد و بهبود باروری.
- هیسترکتومی:در موارد شدید، ممکن است برداشتن رحم و تخمدان‌ها پیشنهاد شود (به‌ویژه اگر بیمار قصد بارداری نداشته باشد).
- امبولیزیشن شریان رحمی در صوت صلاحدید پزشک معالج
- مصرف غذاهای ضدالتهاب مانند ماهی‌های چرب، میوه‌ها، و سبزیجات.
- کاهش استرس و بهبود سلامت کلی بدن.
دکتر سوسن رضایی- متخصص زنان و زایمان
